خودرو بخرید، وارد کنید، نگران نباشید! قوانین واردات خودرو در سال ۱۴۰۴ زیر ذره‌بین

تصویب‌نامه جدید هیأت وزیران درباره واردات خودرو در سال ۱۴۰۴؛ تعرفه‌ها، ضوابط و مشمولان

با ابلاغ تصویب‌نامه شماره 50703/ت63881هـ مورخ ۱۴۰۴/۰۴/۰۳ از سوی هیأت وزیران، چارچوب جدیدی برای واردات خودروهای سواری در سال ۱۴۰۴ تعیین شد. این مصوبه شامل تعرفه‌های حقوق ورودی، ضوابط فنی، فرآیند ثبت سفارش و شرایط واردکنندگان حقیقی و حقوقی است.

کاهش تعرفه واردات خودروهای پرحجم

مطابق جدول جدید، حقوق ورودی خودروهای بنزینی با حجم موتور بیش از ۲۰۰۰ سی‌سی کاهش یافته است. تعرفه‌ها به شرح زیر اعلام شده‌اند:

واردات خودروهای نو و کارکرده؛ شرایط و تعاریف

بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون بودجه سال ۱۴۰۴، واردات خودروهای نو با کارکرد کمتر از ۹۹ کیلومتر و خودروهای کارکرده با عمر کمتر از ۵ سال و بیش از ۱۰۰ کیلومتر مجاز است. خودروهای برقی، هیبریدی و بردافزا نیز مشمول این ضوابط هستند.

چه کسانی مجاز به واردات هستند؟

• اشخاص حقوقی و تولیدی دارای کارت بازرگانی معتبر
• سرمایه‌گذاران خارجی: به ازای هر ۳۰۰ هزار دلار سرمایه‌گذاری، مجاز به واردات یک خودرو تا سقف ۳۰ هزار دلار
• ایرانیان مقیم خارج از کشور: امکان واردات یک خودرو بدون انتقال ارز با تأیید بانک مرکزی

الزامات فنی و استانداردها

واردات خودرو منوط به دریافت تأییدیه‌های زیر است:

• استاندارد ملی ایران یا معادل آن از کشورهای مبدأ (اروپا، چین، اوراسیا و…)
• گواهی انطباق COC یا WVTA
• تأییدیه محیط زیست و ثبت سفارش از وزارت صمت

سایر هزینه‌ها و عوارض گمرکی

واردکنندگان باید علاوه بر حقوق ورودی، هزینه‌های زیر را پرداخت کنند:

• ۱۰٪ مالیات بر ارزش افزوده
• ۱٪ عوارض هلال احمر
• ۵٪ عوارض واردات خودرو
• ۲٪ مالیات علی‌الحساب برای واردات بدون کارت بازرگانی
• هزینه‌های شماره‌گذاری، اسقاط، استاندارد، شهرداری و نقل و انتقال دارایی

ثبت سفارش و مهلت‌ها

فرآیند ثبت سفارش خودروهای سواری از محل بند (ر) تبصره (۱) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۴ تا تاریخ ۱۴۰۴/۱۲/۲۹ در سامانه جامع تجارت فعال است. واردات از این مسیر نیازمند تأیید سازمان سرمایه‌گذاری، وزارت صمت و سازمان استاندارد خواهد بود.

بررسی حکم قانون بودجه ۱۴۰۴ درباره واردات خودرو | اختلاف دولت و مجلس بر سر تعرفه‌ها

با ابلاغ بند (ر) تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۴، چارچوب جدیدی برای واردات خودروهای سواری نو و کارکرده (حداکثر پنج سال ساخت) تعیین شده است. بر اساس این حکم، بانک مرکزی موظف است حداقل ۲ میلیارد یورو از منابع مشخص‌شده را در هر فصل سال، برای واردات خودرو اختصاص دهد. این رقم طبق مصوبه سران قوا، به ۳ میلیارد یورو افزایش یافته است.

تعرفه واردات خودرو: قانون چه می‌گوید؟

مطابق قانون بودجه، حقوق ورودی خودروهای وارداتی از محل ارز تخصیصی این بند، به‌صورت ثابت و صد درصدی تعیین شده است. همچنین واردات خودرو توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور، خارج از سقف مذکور و بدون انتقال ارز، با نرخ ۱۰۰٪ حقوق ورودی مجاز اعلام شده است.

با این حال، دولت در خردادماه ۱۴۰۴ مصوبه‌ای را تصویب کرد که تعرفه واردات خودرو را به‌صورت پلکانی از ۲۰٪ تا ۱۶۵٪ تعیین می‌کرد؛ اقدامی که با واکنش هیأت تطبیق مقررات مجلس مواجه شد. این هیأت، تعرفه پلکانی را مغایر با قانون بودجه دانسته و آن را غیرقانونی اعلام کرده است.

آیین‌نامه اجرایی و چالش‌های قانونی

آیین‌نامه اجرایی این بند، شامل نحوه ثبت درخواست، واگذاری مجوز واردات، تشخیص منشأ ارز خارجی، و تخصیص ارز برای واردات قطعات منفصله خودرو است. این آیین‌نامه باید به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه و با همکاری وزارت صمت و بانک مرکزی به تصویب هیأت وزیران برسد.

با وجود صراحت قانون، برخی ابهامات و تناقض‌ها در اجرای آیین‌نامه به چشم می‌خورد:

• ممنوعیت واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی در قانون ساماندهی صنعت خودرو وجود دارد، اما در آیین‌نامه سال ۱۴۰۴ چنین محدودیتی لحاظ نشده است.
• سقف ارز تخصیصی برای هر نوع حجم خودرو مشخص شده، اما تعداد خودروها تعیین نشده است.
• واردات توسط ایرانیان خارج از کشور مشمول محدودیت‌های ارزی نیست و به‌صورت محرمانه آغاز شده است.
• ارز تخصیصی برای خودروهای هیبریدی و برقی نزدیک به یک میلیارد یورو برآورد شده و محدودیتی در تعداد و نوع آن‌ها وجود ندارد.

نتیجه‌گیری

در حالی که قانون بودجه ۱۴۰۴ تعرفه واردات خودرو را به‌صورت ثابت و ۱۰۰٪ تعیین کرده، مصوبه دولت در خردادماه با اعمال تعرفه پلکانی، موجب اختلاف نظر جدی میان دولت و مجلس شده است. ورود دیوان عدالت اداری و نظریه هیأت تطبیق مقررات مجلس، این پرونده را به یکی از موضوعات حساس حوزه تجارت خارجی در سال جاری تبدیل کرده است.